سلامتی و مراقبت از خانواده که زنان در هر جامعه ای نقش بسیار مهمی را برای حفظ آن ایفا می کنند، اکنون در زمان بیماری همه گیر کووید-۱۹ از ارکان مهم پیشگیری از این ویروس به ویژه در خانه و به دنبال آن در جامعه به شمار می رود که باید به آن توجه کرد، زیرا که مراقبت های ویژه در خانه را می توان در دیگر اماکن از جمله در محل کار، رستوران ها و کافه تریاها، مراکز گردشگری و دیگر مراکز تجمع مردم رعایت کرد.

 «ناتاشا توسکیچ» Natasha Toskich روانشناس صرب در گفت و گو با رسانه های مطبوعاتی صربستان با اشاره به نقش مهم بانوان در خانواده و در جامعه ، گفت: می توان نقش مهم زن و خانواده را در کنار سلامت روان یا هر فعالیت بدنی در زمره راه های پیشگیری از بیماری همه گیر کووید-۱۹ قرار داد.

 وی در باره این سئوال که چرا اولویت زنان را در این زمان که همه به گونه ای نگران سلامت خود و خانواده هستند، قبل از هر مطلب دیگر مطرح شده است، پاسخ داد که عملکرد زنان در طی مراحل و رویدادهای مختلف زندگی و جامعه در مجموع غفلت شده است.

 «به ویژه در عصر کنونی که زنان نقش بسیار مهمی را نه تنها در خانه و محل کار بر عهده دارند، بلکه باید تاکید کرد که زنان در زمینه های علمی و سیاسی نیز بسیار مطرح هستند.»

 وی با توجه به داده های دریافت شده در نظر سنجی های مختلف، اشاره کرد: از اینکه اکثریت بانوان سلامتی و خانواده را در اولویت قرار داده اند، دور از انتظار نیست و چنین امری کاملا واقع بینانه است.

وی اضافه کرد که زنان در این نظر سنجی ها بطور واضع توضیح دادند که برای آنان اقدامات پیشگیری و محافظت در اولویت قرار دارد و در این مورد می توان تصریح نمود که زنان بهتر می دانند چگونه با خردسالان در باره ویروس کرونا صحبت کنند و به آنها در باره زیان های این ویروس با زبان کودکانه توضیح دهند. از سوی دیگر حتی بزرگسالان نیز توصیه های زنان را بیشتر پذیرا هستند.

 «ممکن است عجیب به نظر برسد اما باید گفت که این یک واقعیت است و باید به آن اذعان داشت که کار و مسایل مالی برای زنان بسیار مهم بوده و خلاقیت آنان نیز در حرفه های مختلف بیانگر این امر می باشد.»

توسکیچ در ادامه اشاره کرد؛ برخی از زنان در کنار نگرانی های متعددی که دارند اکنون در زمان شیوع بیماری واگیر کرونا در فکر این هستند که آیا کارشان را از دست خواهند داد؟، آیا درآمد آنها بطور پایدار و منظم خواهد بود؟ و آیا در این مدت پول کافی برای تامین خانواده خواهند داشت.

 «پاسخ دهندگان به سئوالات در نظر سنجی بیشتر اظهار داشتند که برایشان شغل و ادامه کار بسیار مهم بوده و در فکر عواقب پیامدهای ناشی از این ویروس در زندگی و کار هستند.»

 روانشناس صرب همچنین با توجه به توصیه های رسمی موسسه های مختلف درباره چگونگی رفتار مردم در زمان بیماری همه گیر ویروس کرونا در جهان و در صربستان، بر عملکرد روان سالم تاکید کرد. وی همچنین سلامت روان و داشتن روابط با کیفیت در زمان قرنطینه و ماندن در خانه را مورد تاکید قرار داد.

 «گذراندن روزهای انزوا در مواقع وضعیت اضطراری، چگونگی گذراندن و سپری کردن و عادت به روال جدید و راه های جایگزین کردن معاشرت و چگونه تحمل کردن دوران انزوا و پس از این دوران از مواردی هستند که موجب نگرانی همه شده است و باید روی آن بیشتر فکر کرد.»

 وی در کنار موارد ذکر شده گفت که بایستی به کمبود معاشرت و روابط بین خانواده، افراد، دوستان، خویشاوندان و کمک به آنها اندیشید و بایستی اشاره داشت که این موارد از دیگر نگرانی های زنان هستند.

 توسکیچ به اهمیت فعالیت های بدنی و رسیدگی به ظاهر شخصی حتی در این زمان را بسیار مهم دانست و خوش بین بودن و عزت نفس داشتن را در کنار تمرین کردن به ویژه ده هزار قدم زدن در روز که به کاهش استرس و اضطراب کمک می کند، از جمله اولویت ها برشمرد.

 «ماریو رلیانوویچ»  Mario Reljanovichاز موسسه حقوق تجارت در صربستان نیز در این راستا به شکوه بسیاری از شاغلین در بخش های خصوصی که حقوق بسیار کمتری نسبت به زمان قبل از ویروس کرونا دریافت می کنند، اشاره کرد و گفت که بین شاغلین و کارفرمایان در خصوص تعهدات کاری که در زمان وضعیت اضطراری وضع شده است، تنش و اختلاف نظر زیادی است.

 «ساندرا بیلاتس» Sandra Bijelac متخصص روان درمانی موسسه انکولوژی و رادیولوژی صربستان نیز در این رابطه می گوید: عدم کنترل و عدم اطمینان بزرگترین مسائل و مشکلاتی هستند که عموم مردم در این دوران با آن مواجه هستند.

به گفته وی؛ بنا به دلایلی که گفته شد، مردم با وسواس به اخبار ها نگاه دارند و بیشتر به طرف شبکه های اجتماعی روی آورده اند و با جمع آوری اطلاعات دقیق و یا نادرست تصور می کنند که به این شکل آرامش خود را فراهم می کنند، اما مسائل را سخت تر و پیچیده تر می کنند.

 «اهمیت سلامت روان وحس همبستگی به دیگران از راه های غلبه کردن بر مشکلات به ویژه در دواران بیماری همه گیر ویروس کرونا است.»

 آینده و اندیشه

ناتاشا توسکیچ روانشناس صرب در باره اینکه زنان به فکر عواقب احتمالی و چگونگی ترمیم آسیب ها و زیان ها پس ازتنش های بیماری همه گیر ویروس کرونا هستند، نظر مساعد دارد و بر این باور است که زنان بر اساس طبیعت خود می توانند نقش بسیار مهمی را در تحمل پذیری عواقب ناشی از بیماری همه گیر ویروس در جامعه داشته باشند.

 «برای زنان مهم است که راه حلی را برای گذراندان از این وضعیت به لحاظ های مختلف به ویژه روحی روانی، حفظ آرامش در خانواده، کار و جامعه جایگزین کنند به طوریکه بتوان به راحتی دوران سخت ناشی از بیماری همه گیر را بدون عواقب بسیار پشت سر گذاشت.»

بنا به گفته وی؛ حال که موضوع زندگی کردن، هستی و بودن مطرح است می بایستی به فکر پیامدهای مثبتی برای وضعیت فعلی روحی روانی خود باشیم و هم اکنون تدابیرهای سازشکارانه ای را اندیشه و تدبیر کنیم که زنان می توانند نقش اساسی را ایفا کنند.

وی افزود: دانشمندان با این موضوع موافق هستند که حتی اگر تعداد موارد مبتلایان به ویروس در سه ماه آینده شروع به کاهش کند، بایستی راضی و خوشنود بود، زیرا که از پایان یافتن ویروس هنوز خیلی فاصله زیادی داریم. اساسا برای خروج از این وضعیت سه راه وجود؛ از طریق واکسناسیون، بالا بردن ایمنی بدن و یا ایجاد تغییر دائمی در نوع زندگی.

ویروس کرونا و خشونت در خانواده

«ماریا یانکوویچ» Mariya Yankovich خبرنگار صرب نیز در رابطه با وضعیت زنان در زمان ویروس کرونا و احتمال خشونت در خانواده که در این موقعیت بخاطر تماس بیشتر، امکان بروز آن بیش از هر زمان دیگری وجود دارد با اشاره این آمار از سازمان امنیت و همکاری های اروپا که ۱.۷ میلیون نفر از زنان در اروپا به نوعی از خشونت در زمان ممنوعیت از خانه رنج برده اند، گفت که هر چند در صربستان اقدام های خوبی در حمایت از زنان اتخاذ شده است، اما باید تدابیر بیشتری را در این خصوص اندیشید.

 به گفته وی؛ در صربستان مکانی به نام «خانه امن» برای زنان وجود دارند که زنان می توانند برای دوری از خشونت به این مراکز مراجعه کنند.

 «وسنا ستانویویچ »هماهنگ کننده خانه امن در این باره و کار این موسسه در حمایت از زنان گفت: یکی از راه های گریز از خشونت، مراجعه به پلیس و هدایت کردن آنان به خانه امن است. اگر برای نجات هر زندگی تلاش کنیم، بایستی برای نجات این زنان از خشونت نیز بیشتر کوشا باشیم.

 «حتی سازمان ملل نیز هشدار داده است که خشونت در خانواده در زمان شیوع ویروس کرونا در تمامی کشورها افزایش داشته است.»

 وی افزود: تعداد تماس های زنان به این مرکز در صربستان در طی ماه مارس ( فروردین) امسال به میزان ده درصد افزایش داشته و بیشتر زنان علاقه مند به دانستن این هستند که در هنگام بروز خشونت در هنگام انزوا چه کاری را بایستی انجام بدهند.

چگونگی تاثیر ویروس کرونا بر زنان، مردان و کودکان

گفته شده که تاثیر ویروس کرونا بر سلامتی افراد به ویژه بر سالمندان تا پاییز سال جاری وجود دارد. مردان، زنان و کودکان اغلب بطور یکسان به ویروس کرونا آلوده می شوند، اما عواقب ناشی از ویروس کرونا به جنسیت و سن و سال متفاوت است.

افزایش خطر خشونت خانگی در زمان بیماری واگیر ویروس کرونا

همانطور که اشاره شد؛ خشونت در خانواده ها بخاطر اقدامات انزوا در خانه و گذراندن بیشتر اوقات در یک فضای بسته و محدود بیشتر از هر زمان دیگر است.

«قربانیان خشونت خانگی در این مواقع به طور فزاینده ای در معرض خطر هستند و بایستی اشاره کرد که خشونت در خانواده مرز نمی شناسد و در اقصی مختلف جهان، در آروپا، آسیا، آفریقا و آمریکا ممکن است، اتفاق بیفتد. قربانیان چاره ای ندارند و مجبور هستند که در زمان انزوا در کنار مجرمین باشند.»

 بر اساس گزارش های وزارت کشور صربستان؛ در این کشور بالکان غربی از ۱۹( ۲۹ اسفند ۹۸) تا ۳۰ مارس سال جاری ( ۱۱ فروردین ۹۹) افراد زیادی که مضنون به انجام خشونت در خانوه هستند، دستگیر شدند.

«خانه امن» در صربستان برای زنانی که به کمک نیاز دارند اختصاص داده شده است و در کنار آن نیز قانون پیشگیری از خشونت خانگی به اجرا در آمده است که به تنهایی نمی تواند پاسخگوی حمایت از زنان باشد.

 روانشناسان از جمله روش ها پیشگیری در مقابله با خشونت های خانوادگی را افزایش آگاهی مردم و نقش رسانه ها در این خصوص بسیار مهم و سودمند می دانند.